Thiết kế chậm (Slow design) đang nhanh chóng trở thành một tư duy kinh tế

01/03/2022 08:32
Thiết kế chậm (Slow design) đang nhanh chóng trở thành một tư duy kinh tế

Trên toàn thế giới, văn hóa tiêu dùng nhanh đang dần kết thúc. Người tiêu dùng ngày càng có ý thức hơn về những câu chuyện đằng sau sản phẩm mà họ bỏ tiền ra mua, ưa chuộng những sản phẩm sẽ tồn tại lâu hơn - thậm chí có thể qua nhiều thế hệ. Những đồ vật có độ bền cao, vượt thời gian về mẫu mã và chất lượng đang ngày càng trở thành tâm điểm của người tiêu dùng, các nhà thiết kế cá nhân cũng như các tập đoàn. Thiết kế chậm đang nhanh chóng trở thành một tư duy kinh tế. Trong bối cảnh này, gỗ ngày càng trở nên được ưa chuộng hơn như một vật liệu thiết kế, nhờ vẻ ngoài và kết cấu tự nhiên cũng như tính bền vững vốn có của nó - sự lựa chọn hoàn hảo cho thiết kế ‘slow”.

Từ ngày 26 tháng 11 năm 2021 đến ngày 20 tháng 2 năm 2022, Bảo tàng Nghệ thuật Trang trí Kunstgewerbemuseum của Berlin mở cửa giới thiệu bộ sưu tập vĩnh cửu của mình để trưng bày và tôn vinh tài năng thiết kế mới nổi cũng như tính bền vững và linh hoạt của gỗ như một nguyên liệu thiết kế. Sự kiện được khởi xướng bởi Hội đồng Xuất khẩu Gỗ cứng Hoa Kỳ (AHEC), “Slow” gồm chín dự án đến từ các nhà thiết kế mới nổi sử dụng nguyên liệu là gỗ sồi đỏ, anh đào, thích cứng và thích mềm Hoa Kỳ. Các dự án được đan xen trưng bày giữa các cuộc triển lãm hiện có của bảo tàng, những thiết kế hiện đại này đại diện cho các thiết kế mới, thể hiện rõ những cách suy nghĩ mới về tính bền vững và trách nhiệm giải trình về mặt thiết kế, nguyên liệu và quy trình sản xuất.

Sự lớn lên của 'Slow'

Những giá trị của xã hội chúng ta đang thay đổi. Khi sự trỗi dậy của chủ nghĩa cá nhân đã tạo ra sự đa dạng về lối sống và cách tiếp cận tiêu dùng, nó cũng dẫn đến thay đổi hiểu biết về chất lượng thiết kế. Ngày nay, ngày càng nhiều người trong chúng ta cân nhắc đến quy trình thiết kế, địa điểm sản xuất và vật liệu được sử dụng khi đưa ra quyết định mua, cùng với những mối quan tâm rộng rãi hơn về tính bền vững và chất lượng.

Các sản phẩm giữ cho vật liệu lưu thông càng lâu càng hấp dẫn. Song song đó, đại dịch Covid-19 toàn cầu đã khiến mọi người xem xét lại cuộc sống của họ và đánh giá lại cách họ muốn sử dụng thời gian của mình, vì việc nhốt mình, làm việc tại nhà và xa lánh xã hội đã thay đổi cách chúng ta sống và làm việc. Trên khắp thế giới, các thói quen bận rộn đã bị buộc phải chậm lại đáng kể, khiến mọi người thậm chí nhận thức rõ hơn về những gì và cách họ tiêu dùng.

Khái niệm 'Slow' - được hiểu theo nghĩa thời trang chậm - đã trở thành một cách tiếp cận tổng thể đối với tư duy sáng tạo, quy trình và sản phẩm. Nó không đề cập đến việc mất bao lâu để thiết kế hoặc làm điều gì đó, mà là một trạng thái nhận thức được mở rộng; chịu trách nhiệm về các hành động hàng ngày; và tiềm năng mang lại nhiều trải nghiệm phong phú hơn cho các cá nhân và cộng đồng.

Thế hệ thiết kế kế cận

Hội đồng tuyển chọn bao gồm các trợ giảng đại học của họ, đối tác sản xuất của dự án, xưởng Holzfreude của Đức, ba cố vấn chuyên nghiệp - Hanne Willmann, Sebastian Herkner và Garth Roberts và nhóm AHEC lựa chọn tác phẩm của 9 nhà thiết kế trẻ:  Maximilian Beck • Clémence Buytaert • Simon Gehring • Hansil Heo • Sarah Hossli & Lorenz Noelle • Anna Koppmann • Haus Otto (Nils Körner và Patrick Henry Nagel) • Theo Luvisotto • Maximilian Rohregger.

Từ một hoặc nhiều hơn bốn loại gỗ cứng - sồi đỏ, anh đào, thích cứng và thích mềm Hoa Kỳ - mỗi nhà thiết kế đã tạo ra một sản phẩm phản ánh cách tiếp cận của họ đối với chủ đề "thiết kế chậm để thay đổi nhanh". Kết quả là tạo ra một loạt các sản phẩm, bao gồm bát, ghế, băng ghế dài, hệ thống giá đỡ, bàn và các yếu tố nội thất mô-đun. Sự đa dạng này phản ánh tiếng nói và ý tưởng phong phú của ngành thiết kế ngày nay, được thống nhất bởi sự nhấn mạnh vào tính bền vững, tuổi thọ và tập trung vào chất lượng.

Được sản xuất bởi Holzfreude, các tác phẩm hoàn thiện thể hiện giá trị về sự khéo léo hoàn hảo cũng như giới thiệu những tài năng thiết kế mới nổi xuất sắc nhất trong bối cảnh lịch sử độc đáo.

9 tác phẩm được trưng bày tại bảo tàng Kunstgewerbe

Thiết kế của Simon Gehring

Làm từ Gỗ Anh đào, thích và sồi đỏ Hoa Kỳ. Tác phẩm của Gehring là cuộc công trình nhằm tận dụng tốt hơn phế liệu gỗ từ quá trình sản xuất đồ nội thất, kết hợp với các phương pháp thiết kế có tính toán. Gỗ phế thải với kích thước nhỏ nhất định thường được loại ra, đốt hoặc băm nhỏ. Ý tưởng của anh là tận dụng những phế thải đó, trong khi vẫn giữ nguyên hình dạng và kiểu dáng riêng của gỗ. Bằng cách sử dụng các thuật toán thích ứng với các hình dạng và kích thước khác nhau, gỗ phế liệu được sắp xếp chính xác, giống như các khối xây dựng, để tạo ra hình dạng đồ nội thất, mang lại cho gỗ cuộc sống thứ hai như một sản phẩm hữu ích. Kích thước và số lượng các bộ phận sử dụng cho mỗi chiếc ghế thay đổi, có nghĩa là mỗi sản phẩm cuối cùng được lắp ráp theo một cách khác nhau với một sự hoàn thiện độc đáo. 

Ghế bập bênh của nhà thiết kế Clémence Buytaert

Đối với Buytaert, định nghĩa về 'thiết kế chậm' là dành thời gian, giảm thiểu lãng phí, sản xuất sản phẩm chất lượng cao hơn và tìm kiếm sự cân bằng giữa xã hội và môi trường mà chúng ta đang sống. Đối với cô, một chiếc ghế bập bênh là hiện thân của "thiết kế chậm rãi". Chuyển động tới lui của chiếc ghế kích thích sự lưu tâm trong các hoạt động, trong khi bản thân sản phẩm được truyền lại theo cách truyền thống qua nhiều thế hệ. Thiết kế chu đáo của chiếc ghế mang lại cảm giác thủ công nhưng cho phép nó được gấp gọn mang tính thiết thực và giảm lượng khí thải carbon trong quá trình vận chuyển. Sản phẩm làm từ gỗ Sồi đỏ Hoa Kỳ.

Combo của nhà thiết kế Theo Luvisotto

Luvisotto bắt đầu quá trình thiết kế của mình bằng cách nghiên cứu khía cạnh mô-đun và đa năng của các đồ vật, đồng thời suy nghĩ khôn nguôi về hiện trạng của ngành nội thất. Bằng cách quan sát tỷ lệ của đồ gỗ nội thất, anh đã thống nhất hai chức năng cơ bản là chỗ ngồi và chỗ để đồ. Combo là sự kết hợp ghế đẩu và hộp thành một sản phẩm riêng, có thể xếp chồng lên nhau và điều chỉnh để phù hợp với không gian và phong cách sống của người dùng. Các đường cong của tác phẩm mang đến sự kết hợp về sự thoải mái, độ mỏng, rắn chắc và việc sử dụng gỗ sồi đỏ Hoa Kỳ làm cho nó trở thành một sản phẩm đặc biệt chắc khỏe và bền. Sản phẩm làm từ gỗ Sồi đỏ Hoa Kỳ.

Kies của nhà thiết kế Maximilian Beck

Beck bắt đầu quá trình thiết kế bằng cách nghiên cứu sự hình thành tự nhiên của đá cuội. Trong nhiều năm, trầm tích từ các dãy núi được vận chuyển qua sông băng và các dòng sông cho đến khi chúng đến đại dương - một quá trình làm xói mòn từ từ bề mặt thô ráp của đá cho đến khi để lại những viên đá nhẵn và có hình dạng đồng đều. Đối với Beck, quá trình này là hiện thân của Slow. Bộ sưu tập bàn và ghế đẩu (được làm bằng gỗ Anh đào, thích và sồi đỏ Hoa Kỳ) của anh ám chỉ đến một đống đá cuội, các cạnh được làm nhẵn và màu sắc trung tính mang lại cảm giác yên bình - sự giảm tốc trái ngược trực tiếp với nhịp độ nhanh của thế giới ngày nay và đưa ra khái niệm theo chiều hướng mới của “nội thất chậm”.

Ghế thường (ghế không tầm thường) của nhà thiết kế Anna Koppmann

Vẻ đẹp chỉ là vấn đề về ngoại hình, hay có thể có nhiều thứ hơn khi bắt gặp ánh mắt ai đó? Lấy cảm hứng từ cuốn sách Super Normal của tác giả Naoto Fukasawa và Jasper Morrison, Koppmann đã thiết kế một chiếc ghế với ý tưởng về một nguyên mẫu để thu hút sự chú ý đến một vấn đề quan trọng hơn đó là hỗ trợ hệ thống lâm nghiệp bền vững.

Ngày nay, việc kết hợp các loại gỗ khác nhau (sử dụng gỗ Anh đào, thích và sồi đỏ Hoa Kỳ)  trong một món đồ nội thất vẫn là điều không bình thường và thường là vấn đề về sở thích. Nhưng rừng sẽ không thể khỏe mạnh và chịu các được điều kiện khí hậu trong một thời gian dài nếu chúng ta tiếp tục chỉ đơn giản là thu hoạch gỗ anh đào từ rừng. Với hình thức cổ điển, chiếc ghế thường (ghế không tầm thường) làm cho sự kết hợp của các loại gỗ trở nên hấp dẫn về mặt thị giác lẫn vật lý cho không gian sống của chúng ta, đồng thời góp phần sử dụng bền vững rừng.

Bộ sưu tập của nhà thiết kế Hansil Heo

Ngẫm lại những điều ngắn ngủi, Heo tự hỏi bản thân “Thế nào là chậm? Chậm không có nghĩa là dừng lại. Sự chậm chạp dường như đã dừng lại, nhưng nó vẫn đang tiếp tục thay đổi. Và nó không được chú ý ngay lập tức, nhưng chúng tôi biết bằng cách ghi lại. Điều gì đang thay đổi mà chúng tôi không nhận thấy? Bạn muốn ghi lại và ghi nhớ điều gì?”.

Hệ thống lưu trữ tác phẩm điêu khắc của Heo được lấy cảm hứng từ văn hóa lịch sử của Hàn Quốc. Theo truyền thống, một cái cây sẽ được trồng mỗi khi một đứa trẻ được sinh ra. Nó sẽ lớn lên theo thời gian và trở thành sân chơi, nơi trú ẩn và bạn đồng hành và kết thúc cuộc đời của nó như một món đồ nội thất, hoặc một chiếc quan tài, gắn kết cuộc sống của họ với nhau. Bộ sưu tập là một sản phẩm sẽ phát triển theo thời gian với người dùng, đóng vai trò như một không gian lưu trữ những kỷ niệm và câu chuyện, giữ an toàn cho những món đồ có giá trị nhất của họ. Sản phẩm là sự kết hợp giữa gỗ Anh đào, thích và sồi đỏ Hoa Kỳ

Khu vườn bất tận của nhà thiết kế Haus Otto

Khu vườn bất tận là một hệ thống giá đỡ mô-đun đề cập đến ý nghĩa của "chậm" trong một thế giới ngày càng nhanh hơn và đề cập đến các ý tưởng về tuổi thọ, tính bền vững và sự giảm tốc. Trái ngược với các thành phố lớn ngày nay, được đặc trưng bởi công nghiệp và tốc độ, các vùng nông thôn có thể gợi lên hình ảnh về sự giảm tốc và truyền thống. Sự tiếp cận kết hợp và vui tươi đối với mô típ hàng rào như một biểu tượng của lý tưởng lãng mạn hóa về quyền sở hữu nhà tạo quy mô mới theo cách hiểu nào đó, đồng thời dựa trên các kỹ thuật chế biến gỗ đơn giản và truyền thống. Hàng rào như một biểu tượng cho sự tĩnh tại của chúng ta, do đó tạo ra các cấu trúc không gian mới, phân định ranh giới, hợp nhất và xác định lại không gian sống lặp đi lặp lại của con người chúng ta. Thiết kế cuối cùng dựa trên một hàng rào có thể được mở rộng thông qua nhân rộng cả chiều dọc và chiều ngang để phát triển và thích ứng với những thay đổi không gian của chúng ta. Sự nhấn mạnh vào cấu trúc chiều ngang, thông qua các yếu tố kết nối đan xen, từ đó tạo ra ấn tượng về sự bất tận. Sản phẩm sử dụng gỗ Sồi đỏ Hoa Kỳ.

Bàn ghế hình cánh quạt của nhà thiết kế Maximilian Rohregger

Rohregger đã lấy cảm hứng từ hình dạng giống cánh quạt khác biệt của hạt gỗ thích làm bàn và ghế đẩu của mình, với nhiều chi tiết tinh tế phản ánh thiết kế khéo léo của thiên nhiên. Hình thức của ghế đẩu cho phép nó được điều chỉnh độ cao bằng đinh ốc, đề cập đến quỹ đạo xoắn ốc của hạt gỗ thích khi nó rơi khỏi cây. Trong thế giới tự nhiên, hạt treo trên cành cây và được gió cuốn đi để thụ phấn. Rohregger đã phản ánh điều này trong những chiếc ghế đẩu của mình, chúng có thể được phân bổ xung quanh phòng hoặc treo dưới bàn để tiết kiệm không gian. Sảm phẩm sử dụng gỗ thích Hoa Kỳ.

Forest của nhà thiết kế Sarah Hossli và Lorenz Noelle

Hossli và Noelle bắt đầu bằng việc nghiên cứu các bản đồ rừng tương tác do AHEC tạo ra để miêu tả trực quan khối lượng, sự tăng trưởng và phần loại bỏ của các khu rừng gỗ cứng Hoa Kỳ. Những khu rừng đang tái sinh tự nhiên này rất lớn và đa dạng. Gỗ anh đào, thích và sồi đỏ chiếm 40% tổng số gỗ đang tồn tại và phát triển đến khối lượng lớn hơn đáng kể so với lượng được sử dụng. sản phẩm là sự kết hợp giữa Gỗ Anh đào, thích và sồi đỏ Hoa Kỳ.

Forest là bộ sưu tập của chín tác phẩm, bản thiết kế dựa trên dữ liệu từ những bản đồ này.

Xem thêm tại  slowdesignforfastchange.org

Gỗ Việt