Đầu tháng 1 vừa qua, các chuyến tàu đầu tiên từ Indonesia vận chuyển gỗ hợp pháp được cấp phép FlEGT đã cập bến tại Antwerp, Bỉ và Tilbury Anh quốc. 
Nhân sự kiện này ngành gỗ châu âu đã chào đón nhiệt tình, truyền thông rầm rộ trên các kênh thương mại khắp châu âu và Đông Nam Á. 
Tại lễ đón chuyến hàng lên bờ được coi là thời điểm quan trọng theo quy định kinh doanh gỗ hợp pháp quốc tế. các khách mời cho biết sẽ thúc đẩy liên kết thương mại và xuất khẩu gỗ Indonesia tại châu âu, vì các sản phẩm của họ đã được cấp phép FlEGT, được miễn kiểm tra gỗ kỹ lưỡng trước khi vào EU. Điều này như là một cú đánh mạnh mẽ hơn đối với ngành khai thác và buôn bán gỗ bất hợp pháp và khuyến khích các quốc gia cung ứng khác thực hiện Hiệp định Đối tác Tự nguyện (VPAs), để họ cũng có thể được cấp giấy phép FlEGT và thu được nhiều lợi ích. Tại Indonesia, người ta ghi nhận điều quan trong này. 
có một số bình luận trên báo chí về vai trò then chốt của các cSO - từ các tổ chức phi chính phủ, các doanh nghiệp lâm nghiệp nhỏ và hợp tác xã đến các hội đồng địa phương, các nhóm cộng đồng và các đại diện của người dân trong ngành công nghiệp của Indonesia và EU và chính quyền đến thời điểm này. 
Theo Hiệp định VPA đối với các nước cung cấp, bắt buộc phải có cam kết rộng rãi trong việc định hướng và xây dựng chiến lược ngành gỗ và lâm nghiệp. các bên liên quan ở tất cả các cấp cũng phải được trao quyền làm ảnh hưởng đến chính sách quốc gia về gỗ và thực tế là các cuộc đàm phán VPA. 
Như các cSO Inđônêxia thấy rằng, điều này đôi khi dễ thực hiện hơn. Họ đã phải vượt qua sự miễn cưỡng vốn có của một số doanh nghiệp và chính phủ để xem xét vai trò của họ. Đảm bảo sự tham gia của người dân, đồng thời tiếp cận rộng rãi với mọi người để nói về vai trò và quyền lợi của họ trong VPA. Đó là một cam kết rất lớn. 
Bà mardi minangsari từ cơ quan điều tra môi trường và là nhân vật quan trọng trong nhóm bảo trợ rừng độc lập (JPIK) thuộc nhóm cSO cho biết chính phủ Inđônêxia không tham gia vào các CSO. 
Bà mardi minangsari nói: “Ngay từ khi bắt đầu, chúng tôi phải thúc đẩy sự tiếp cận của các bên liên quan đến VPA, và trước đó là trong hệ thống đảm bảo tính hợp pháp của gỗ SVlK Indonesia, hiện đang hỗ trợ việc cấp giấy phép FlEGT”.
Tóm lại, bà mardi cho biết thêm, các cSO của Inđônêxia phải cam kết, thuyết phục và kiên trì. Nhưng kết quả nhận được sẽ giúp làm tăng tính minh bạch, sự quan tâm và tham gia rộng rãi hơn khi ra quyết định trong ngành gỗ. 
“chính phủ và doanh nghiệp có thể không khuyến khích tham gia, nhưng khi chúng tôi nói chuyện và tham gia với nhiều bên liên quan hơn, họ ngày càng dễ tiếp thu, lắng nghe những mối quan tâm của chúng tôi và đánh giá cao sự đóng góp của chúng tôi”.
các CSO cũng trợ giúp về mặt chính trị và kỹ thuật trong việc thực hiện VPA tại Indonesia. 
Bà mardi nói: “Sự tham gia của chúng tôi đã cho thấy sự tín nhiệm với SVlK và giấy phép FlEGT. “Và vai trò được công nhận chính thức của JPIK là giám sát độc lập, dẫn tới việc đánh giá và cải tiến hoạt động gần như diễn ra hàng năm”. 
Đọc những điều này, các cSO ở các quốc gia thuộc VPA có thể bị nản chí trước các thách thức phía trước. Nhưng tin tốt là, nhờ sự thành công của người dân Indonesia, họ đã có mô hình để theo đuổi. Hơn nữa, các CSO ở Inđônêxia cũng quan tâm đến việc hỗ trợ các đối tác ở các nơi khác. Hy vọng là, trong khi các quy trình của VPA ở các nước khác không yêu cầu ít hơn để các CSO nên có thể tìm thấy, thông qua dễ dàng hơn. 
các CSO Inđônêxia đã bắt đầu kết nối với các nhóm liên quan tại các quốc gia tham gia VPA. Sau đó trao đổi để có cấu trúc hơn, đặc biệt mạnh mẽ và thường xuyên kết nối với Ghana, lào, myanmar, Thái lan và Việt Nam, nhưng cũng liên lạc với malaysia và các nước khác. 
Bà mardi nói: “chúng tôi chủ yếu truyền thông từ xa, nhưng các cSO ở lào, myanmar, Thái lan và Việt Nam đã thăm Indonesia và chúng tôi đã đến myanmar để chia sẻ quan điểm”. 
làm thế nào để có được sự tham gia của các bên liên quan trong các cuộc đàm phán VPA là chủ đề chính của các cuộc đàm thoại này, cũng như cách tiếp cận thông tin cần thiết của chính phủ để giám sát ngành lâm nghiệp và gỗ.
Bà mardi cho biết, các cSO ở Ghana, đã rút ra kinh nghiệm từ Indonesia để xây dựng các đề xuất về sự minh bạch của VPA, trong các cuộc thảo luận với phía Việt Nam tập trung vào việc theo dõi hệ thống đảm bảo tính hợp pháp về gỗ. Thái lan tư vấn về sự tham gia của các hộ gia đình nhỏ và cộng đồng trồng rừng và chuẩn bị đầu vào cho xác định gỗ hợp pháp. 
Các CSO ở các nước này có quan điểm tương đối tích cực về những gì đang phát triển hình thành mạng lưới truyền thông quốc tế VPA. 
Ông Trần Ngọc Tuệ - giám đốc FlEGT tại Trung tâm Phát triển Nông thôn Bền vững (SRD) cho biết, những hiểu biết sâu sắc từ các CSO Inđônêxia đã có nhiều giá trị đặc biệt. 
Ông Warangkana Rattanarat, Điều phối viên chương trình Quốc gia của Thái lan cho Trung tâm vì con người và rừng (REcOFTc), nhận thấy những trở ngại trước mắt đối với đất nước Thái lan trong việc thực hiện VPA. Việc ngày càng nâng cao nhận thức về các ưu đãi và các CSO thì sẽ ngày càng chủ động trong việc truyền thông về các vấn đề liên quan đến lĩnh vực công và tư. 
Ông Rattanarat nhận định “chúng tôi thấy FlEGT là động lực để cải cách lâm nghiệp và đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan nhỏ lẻ và bị cho là thứ yếu”, “FlEGT cũng sẽ phát triển kinh tế, đáp ứng nhu cầu gỗ hợp pháp, bền vững đang tăng lên trên toàn cầu và VPA sẽ nâng cao khả năng tiếp cận thị trường của chúng tôi, dẫn đến việc quản lý chuỗi cung ứng và kinh doanh tốt hơn”. 
Người Thái và người Indonesia lần đầu tiên trao đổi về FlEGT tại một diễn đàn VPA cho các CSO của ASEAN. Tiếp theo là chuyến thăm thực tế tới Indonesia để gặp các tổ chức nhỏ và các tổ chức phi chính phủ để cùng thảo luận các vấn đề sâu rộng với các CSO khác. 
Ông Rattanarat cho biết: “một số người tham gia tỏ ra hoài nghi về cách FlEGT/ VPA đem lại lợi ích cho các nhóm cộng đồng, nhưng chuyến thăm này cho thấy tiềm năng của nó trong việc nâng cao các tiêu chuẩn quản lý và ngành và cách thức các CSO có thể tạo điều kiện cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ tham gia. Indonesia đã cho thấy tầm nhìn về quản trị rừng và thương mại minh bạch, có thể tiếp cận, phân cấp và đáng tin cậy.“
Bà mardi cũng thấy giá trị trong việc trao đổi giữa CSO với các nước theo VPA.
Bà mardi nói: “các CSO ở myanmar hiện đang xem xét VPA, họ đặc biệt liên hệ tích cực với chúng tôi. “Họ đã đảm bảo đại diện cho các bên liên quan đảm bảo mặt pháp lý và xây dựng khả năng giám sát độc lập”. 
Theo Salai cung lian Thawng trong chương trình phát triển bền vững/tư nhân Pyoe Pin của myanma, không phải tất cả các CSO đều bị thuyết phục VPA là hiệp định cần phải ký kết. Tuy nhiên, họ vẫn đánh giá các ý tưởng của Indonesia trong việc cải thiện quản trị rừng và nâng cao tính hợp pháp của gỗ. 
Ông lian Thawng nói “Sự đồng thuận của cSO với mục tiêu cơ bản là quản lý rừng tốt và buôn bán gỗ hợp pháp trong nước và xuất khẩu”. “Nếu VPA đưa chúng ta đến với những điều này, tốt thôi. Nếu không đáp ứng được nhu cầu của chúng ta, chúng ta sẽ tìm ra một lộ trình khác. Dù bằng cách nào, chúng ta có thể học hỏi kinh nghiệm từ Indonesia”. 
Liên kết đầu tiên là vào năm 2012 khi các CSO Indonesia thăm Myanmar. 
Ông lian Thawng nói: “chúng tôi đã tổ chức các hội thảo và tham quan học tập chung. “Hiện giờ chúng tôi đã làm việc với nhau 2 lần/năm. Indonesia có một số điểm tương đồng với chúng tôi về chính trị và chúng tôi đã học được cách các CSO huy động, tham gia với các bên liên quan và ủng hộ chính phủ, các tổ chức phi chính phủ quốc tế và EU. chúng tôi có một chặng đường dài để đạt được sự bền vững, bảo đảm về mặt pháp lý và phân phối hợp lý, nhưng chúng tôi đang ở trong tình thế tốt đẹp hơn trước đây. có sự trao đổi giá trị giữa các bên liên quan và sự tham gia của chính phủ CSO đang được cải thiện”. 
Bà mardi hi vọng truyền thông CSO quốc tế về FlEGT VPAs sẽ tăng lên. Bà cũng khuyến khích tăng sự trao đổi giữa chính phủ và khu vực tư nhân giữa các quốc gia về chủ đề này. 
Từ kinh nghiệm của Indonesia, bà cũng đã có những lời khuyên giá trị khác cho các cSO về sự tham gia của VPA. 
Bà nói “Bạn phải có một ý tưởng rõ ràng về những gì bạn muốn theo quá trình đấu tranh để được nghe hiểu”. “Nhưng trong tiến trình nhiều bên liên quan, không ảnh hưởng đến tính toàn vẹn và mục đích của bạn, bạn cũng nên đàm phán và tìm điểm chung. Trước tiên hãy tiến hành theo quá trình. Sau đó củng cố tiến trình từ đó”.