Ngày 5/3/2020, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (VIFOREST) đã có thư gửi sang bên Bộ Lâm nghiệp Cameroon, đề nghị cung cấp thông tin về bằng chứng gỗ nhập khẩu hợp pháp.

Trong thư nêu rõ, Chính phủ Việt Nam cam kết mạnh mẽ loạt bỏ gỗ bất hợp pháp ra khỏi chuỗi cung đối với các sản phẩm xuất khẩu và sản phẩm tiêu thụ nội địa. Các cam kết này thể hiện rõ trong VPA/FLEGT được Việt Nam và EU ký năm 2019. Hiện Chính phủ Việt Nam đang thực hiện Nghị định 102/2020/NĐ-CP ngày 1/9/2020, có hiệu lực vào tháng 10/2020 quy định Hệ thống bảo đảm gỗ hợp pháp Việt Nam (VNTLAS) nhằm kiểm soát chặt chẽ tính hợp pháp của gỗ tại tất cả các khâu trong chuỗi cung.

Gỗ nhập khẩu từ Cameroon là một trong những nguồn cung gỗ nguyên liệu quan trọng cho Việt Nam. Theo Nghị định VNTLAS, nhằm đảm bảo gỗ từ Cameroon là gỗ được khai thác, vận chuyển và thương mại hợp pháp, các doanh nghiệp nhập khẩu gỗ từ Cameroon cần thực hiện trách nhiệm giải trình, theo đó các doanh nghiệp cần có các bằng chứng gỗ hợp pháp, được cấp bởi các cơ quan quản lý của Cameroon và/hoặc chứng chỉ gỗ bền vững được cung cấp bởi bên thứ ba.

Hiện có trên 200 doanh nghiệp của Việt Nam hiện đang nhập khẩu gỗ từ Cameroon. Tuy nhiên, các doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong việc thực hiện trách nhiệm giải trình theo Nghị định VNTLAS. Cụ thể, các doanh nghiệp chưa biết đâu là bằng chứng/giấy tờ được cấp bởi cơ quan quản lý của Cameroon để xác nhận gỗ nhập khẩu từ Cameroon là hợp pháp. Điều này hiện đang gây khó khăn rất lớn cho cả doanh nghiệp nhập khẩu lẫn cơ quan kiểm soát gỗ nhập khẩu của Việt Nam trong việc đáp ứng các quy định của VNTLAS.

Gỗ nhập khẩu từ Châu phi có dán nhãn FSC

Nhằm thúc đẩy thương mại gỗ hợp pháp giữa Cameroon và Việt Nam và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của Chính phủ Cameroon và Chính phủ Việt Nam về tính hợp pháp của gỗ nhập khẩu, VIFOREST kính đề nghị Bộ Lâm nghiệp Cameroon phản hồi trong thời gian sớm nhất có thể các thông tin, tiêu chuẩn để xác định gỗ nhập khẩu từ Cameroon là hợp pháp thì các doanh nghiệp nhập khẩu của Việt Nam cần có những loại giấy tờ gì, được cấp bởi cơ quan chức năng nào của chính phủ Cameroon. Các thông tin này có vai trò quan trọng, góp phần loại bỏ các rủi ro về tính hợp pháp của gỗ nguyên liệu xuất khẩu từ Cameroon vào Việt Nam.

Cùng với việc gửi gửi sang bên Bộ Lâm nghiệp Cameroon, đề nghị cung cấp thông tin về bằng chứng gỗ nhập khẩu hợp pháp, VIFOREST cũng đã thiết lập mối quan hệ với Hiệp hội Gỗ Cameroon và có một số cuộc họp với Hiệp hội gỗ Cameroon với mục tiêu đề nghị Cameroon cung cấp các bằng chứng về tính pháp lý gỗ nhập khẩu vào Việt Nam từ Cameroon. Tuy nhiên, cuộc họp này mới chỉ ở mức độ bắt đầu, trong tương lai cần có những cuộc họp giữa hai bên nhiều hơn để có thông tin rõ ràng về việc thế nào là gỗ hợp pháp được nhập khẩu vào Việt Nam từ các quốc gia có nguồn cung chính như Cameroon và thế nào là bộ hồ sơ đảm bảo tính hợp pháp của gỗ nhập khẩu vào Việt Nam.

Gỗ nhập khẩu từ Châu phi tại Cảng Hải phòng

Rất nhiều doanh nghiệp Việt Nam nhập khẩu gỗ nguyên liệu từ các quốc gia châu Phi trong đó có Cameroon. Trong số đó, có nhiều doanh nghiệp có quy mô nhỏ hoặc là họ không nắm được các quy định của thị trường nhập khẩu, hoặc là họ không quan tâm đến việc thị trường đó yêu cầu như thế nào. Có một thực tại, các giấy tờ đảm bảo nguồn cung gỗ hợp pháp do bên xuất khẩu chịu trách nhiệm chứ không phải phía doanh nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, nếu chiếu theo Nghị định 102 thì điều này là không đủ. Cần có đủ bằng chứng để minh chứng gỗ đó là hợp pháp.

VIFOREST đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam, hoạt động trong lĩnh vực trồng rừng, chế biến và xuất nhập khẩu gỗ và lâm sản. VIFOREST là cầu nối giữa doanh nghiệp và các cơ quan quản lý. VIFOREST hỗ trợ và khuyến khích các thành viên tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của Việt Nam, của quốc gia xuất khẩu gỗ nguyên liệu sang Việt Nam và quốc gia nhập khẩu các sản phẩm gỗ của Việt Nam.

Gỗ Việt