LO GIỮ LIỆU TRONG NƯỚC 
Theo Tổng cục hải quan, giá trị xuất khẩu gỗ và các sản phẩm gỗ trong tháng 3/2018 cũng đạt tới con số 661 triệu USD, đưa khối lượng xuất khẩu ngành hàng này trong quý đầu tiên ước đạt 1,87 tỷ USD, tăng 5,8% so với cùng kỳ năm 2017. Xuất khẩu gỗ tăng trưởng, kéo theo nhu cầu nguồn nguyên liệu là rất lớn.
Hiệp hội chế biến gỗ Bình Dương (Bifa) cho biết, rất nhiều DN gỗ đang có đơn hàng gối đầu sang cả qui III/2018. Tuy nhiên nguồn nguyên liệu để đảm bảo sản xuất đang tạo ra nhiều áp lực cho các DN. Không những Trung Quốc đẩy mạnh thu mua nguồn nguyên liệu các nước như Srilanka, Ấn Độ, Braxin, Malaysia, Bangladesh.. cũng đang mở rộng thị trường tìm kiếm nguyên liệu, trong đó có Việt Nam. Nhu cầu nguồn nguyên liệu  chủ yếu tập trung vào ván MDF, gỗ thông, gỗ bạch đàn, gỗ cao su… Trong khi đó nguồn nguyên liệu gỗ cao su liên tục tăng giá trong suốt thời gian qua. 
Ông Trần Thanh Lâm-GĐ Cty Lâm Phát-Thuân An (đơn vị chuyên thu mua gỗ cao su) cho hay giá gỗ cao su thanh lý có đường kính từ 10cm trở lên hiện được thương lái tranh nhau mua ở mức 1,4 - 1,6 triệu đồng/cây, tăng hơn 30% so với cách đây 6 tháng và tăng gần gấp 3 lần so với cách đây vài năm. Giá gỗ cao su đang mức cao như vậy, nhưng công ty ông Lâm vẫn không đủ số lượng để đáp ứng nhu của các DN. 
Đại diện Cty TNHH Quang Hà-thị xã Bắc Tân Uyên chia sẻ, mỗi tháng công ty cung cấp ra thị trường khỏng 2.000 m3 gỗ cao su. Cho thấy nhu cầu sử dụng nguồn nguyên liệu có sẵn tại chỗ là rất lớn. 
Với nguồn nguyên liệu gỗ nhập khẩu cũng lâm vào tình cảnh tương tự “cung không đủ cẩu”. Cty TNHH gỗ Phương Đông-Dĩ An mỗi tháng nhập hàng ngàn m3 gỗ  từ châu Âu, châu Phi, Mỹ, New Zealand,.. vẫn chưa đáp ưng đủ nhu cầu sản xuất tại Bình Dương. 
Ông Lương Ngọc Kim - GĐ Cty Gỗ Kim Thành A chia sẻ, dù đã lường trước khó khăn về nguyên liệu gỗ trong năm 2018, nhưng nguồn “cầu” rất lớn đang diễn ra tại các nước chuyên xuất khẩu gỗ như Malaysia, Ấn Độ, Trung Quốc, Bangladesh… đang làm thâm hụt nguồn gỗ nguyên liệu trong nước. 

MỐI LO VỀ LÂU DÀI
Năm 2016, Việt Nam và Liên minh châu Âu (EU) đã kết thúc đàm phán Hiệp định Đối tác tự nguyện về thực thi lâm luật, quản trị và thương mại lâm sản. Sau khi hiệp định này có hiệu lực, tất cả sản phẩm gỗ Việt Nam xuất khẩu vào EU đều phải có nguồn gốc hợp pháp. Chính vì vậy, nguyên liệu gỗ là bài toán khó cho ngành khi phải tìm nguồn cung gỗ để đáp ứng tốc độ tăng trưởng ngành chế biến gỗ ở con số 1015% mỗi năm và phải đảm bảo rằng gỗ đó có nguồn gốc hợp pháp. 
Nhiều lần các DN gỗ Bình Dương kiến nghị Chính phủ cần sớm có giải pháp hạn chế xuất khẩu gỗ nguyên liệu; tăng cường kiểm tra, giám sát để hạn chế việc thương nhân nước ngoài thu gom, khống chế thị trường gỗ nguyên liệu rừng trồng trong nước... tuy nhiên vẫn chưa có biện pháp cụ thể từ phía nhà nước để hạn chế DN xuất khẩu nguyên liệu thô. 
Ông Kim tỏ ra lo lắng, ngành gỗ cả nước nói chung và Bình Dương đang băng băng đến với mục tiêu đạt kim ngạch xuất khẩu gỗ 10 tỉ USD vào năm 2020, và 20-30 tỉ USD vào năm 2040. Qua đó cho thấy nhu cầu nguồn nguyên liệu gỗ hợp pháp là rất lớn, nếu ngành gỗ cả nước không chuẩn bị đầy đủ nguồn nguyên liệu rất có thể các đơn hàng sẽ “chảy” về các nước đang là đối thủ xuất khẩu của VN ở thị trường thế giới.
Trong khi đó, nguồn nguyên liệu gỗ nhập khẩu còn phải đối mặt với rủi ro, bởi một số nước chuyên xuất khẩu nguyên liệu gỗ thiếu các giấy phép và chứng chỉ về nguồn gốc. Hiện nay nguồn gỗ nguyên liệu từ châu Phi về VN chiếm khoảng 20% (khoảng 800.000 m3/ năm)… trong đó Cameroon, Ghana, là hai quốc gia cung cấp nguyên liệu lớn nhât cho thị trường Việt Nam. Hai quốc gia này đã đàm phán với EU để thiết lập hệ thống đảm bảo tính hợp pháp nguồn gốc gỗ. Trong khi đó các quốc gia còn lại chưa đáp ứng yêu cầu về tính hợp pháp. 
Qua đó cho thấy áp lực nguồn nguyên liệu đang là nổi lo lắng của các DN gỗ Bình Dương ngay hiện tại và cả trong tương lai. Cho dù các DN đã nỗ lực chủ động giữ nguồn nguyên liệu tại chỗ, lại vừa lo lắng tính hợp pháp từ nguồn nguyên liệu nhập khẩu. 
Theo các chuyên gia, để giải bài toán nguyên liệu này, cơ quan nhà nước sớm ban hành cơ chế, chính sách khuyến khích các DN nhập khẩu nguyên liệu gỗ, hạn chế xuất khẩu nguyên liệu thô. Bên cạnh đó, các DN cần được trợ giúp thông tin về nguồn gốc, thị trường cung cấp gỗ cho VN … để giúp các DN tránh những rủi ro đáng tiếc.  
GỖ VIỆT số 99
PHÙNG HIẾU