Bước đột phá về công nghệ

"Nếu không vướng dịch Covid-19 ảnh hưởng đến các chuyến bay thương mại thì đến thời điểm này việc đàm phán với đối tác và nhập khẩu công nghệ xử lý gỗ biến tính của chúng tôi đã cơ bản hoàn thành", ông Nguyễn Văn Thu - Giám đốc Công ty CP chế biến gỗ nội thất Pisico - có trụ sở tại khu công nghiệp Phú Tài, phường Trần Quang Diệu, thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định mở đầu câu chuyện với Tạp chí Gỗ Việt.

Dung lượng thị trường vẫn đang tăng lên theo từng năm. Trong năm 2019, dự báo tổng dung lượng giá trị của thị trường đạt khoảng 5 tỉ USD. Trong đó, chưa tới 1 tỉ USD là sản phẩm nhập khẩu, số còn lại do thị trường nội địa đáp ứng. Thị trường nội địa được đánh giá là “miếng bánh” hấp dẫn các doanh nghiệp trong ngành. Trong khi nhiều doanh nghiệp phân vân trong việc lựa chọn phân khúc nào, mảng thị trường nào, cung cấp sản phẩm gì, thì hướng đi của Pisico là ứng dụng công nghệ tiên tiến nhất để gia tăng nội lực.

Chia sẻ cơ duyên đến với công nghệ xử lý gỗ hàng đầu thế giới, ông Nguyễn Văn Thu cho hay, trong một lần ông đến Phần Lan - nơi khởi nguồn gốc công nghệ xử lý gỗ biến tính, tận mắt chứng kiến nhà của đối tác làm cầu bằng gỗ thông sử dụng 3 năm vẫn chưa hỏng, trong khi, sản phẩm này nếu để ra ngoài trời chỉ khoảng 2 tháng là sẽ bị mủn hết. Được phía đối tác chia sẻ, ông mới biết đến công nghệ này. “Gỗ biến tính cũng có nhiều loại, biến tính nhiệt, biến tính hóa chất, phối hợp với 2 loại đấy với nhau nữa. Gỗ được xử lý theo công nghệ biến tính có rất nhiều đặc tính tuyệt vời bởi khi dùng ngoài trời cũng không xảy ra tình trạng co giãn, không thấm nước nhưng vẫn đảm bảo tính cách âm, cách nhiệt của gỗ”, ông Thu đã trở thành một chuyên gia về loại gỗ này sau nhiều năm tìm hiểu về nó.

Thời điểm, cách đây 5 năm, khi bàn tính đến việc nhập khẩu công nghệ này là không dễ bởi chưa được phổ cập, thương mại hóa và phía EU giữ bản quyền nên chi phí đầu tư công nghệ vẫn còn rất cao. Trong khi đó, gỗ được sản xuất tại các nước có công nghệ này với dây chuyền hàng triệu m3/năm. Tuy nhiên, do không có hệ thống phân phối, nên họ ký độc quyền với nhiều đơn vị ở các khu vực trên thế giới. Phân phối qua hệ thống trung gian, khiến đẩy giá bán tăng lên gấp 3 lần. Ông Nguyễn Văn Thu cho hay, hiện tại mới khoảng 2 - 3 doanh nghiệp Việt Nam nhập khẩu loại gỗ này về gia công và bán ngược lại sang EU, hoặc cũng có một vài khách hàng nước ngoài ở Việt Nam biết đến và đặt hàng. Tuy nhiên, nhìn toàn cảnh thì thị trường trong nước vẫn chưa phổ cập. Ngoài việc giá nhập về quá cao do phải qua nhiều khâu trung gian, cũng có thể người bán có hàng nhưng không biết người mua. Hoặc người mua chưa có nhận định chính xác về dòng gỗ đấy. 

Cũng theo ông Nguyễn Văn Thu, với tính năng vượt trội, sản phẩm này nếu được phổ cập sẽ tạo ra cuộc cách mạnh cho việc sử dụng gỗ của loài người. Pisico đang xây dựng những kế hoạch nhập khẩu công nghệ, bước đi cụ thể để phát triển sản phẩm này tại thị trường Việt Nam. Theo đó, Pisico đã đàm phán với phía đối tác Phần Lan để nhập khẩu công nghệ này theo phương thức mua đứt. Cùng với nhập khẩu công nghệ, việc nghiên cứu giá thành, chủng loại cũng đã được Pisico xem xét kỹ lưỡng. Ông Nguyễn Văn Thu cho hay, đối với gỗ tần bì biến tính khi nhập khẩu về Việt Nam rơi vào khoảng 1.500 Eur/m3, còn đối với gỗ thông biến tính thì vào khoảng 1.000 Eur/m3, cao gấp đôi tại Phần Lan. Gỗ thông có đặc tính là có vân thớ, do đó, khi biến tính thì sẽ đổi màu, trong khi đó, gỗ tần bì không có vân thớ, làm gỗ biến tính màu sẽ đẹp hơn. Ngoài ra, ở đây còn là vấn đề thị hiếu.

Hướng tới mảng thị phần nhà ở xây bằng gỗ biến tính

Nếu sắt thép lên ngôi ở thế kỷ 19 và thế kỷ 20 là thời của bê tông cốt thép, thì vật liệu định hình thế kỷ 21 là gỗ. Giới khoa học và kiến trúc trên thế giới đang thúc đẩy một xu hướng mới “thời của gỗ” với các tòa nhà chọc trời đã và đang được xây dựng hoàn toàn bằng gỗ. Vì vậy, sử dụng vật liệu gỗ trong kiến trúc, xây dựng và thiết kế nội thất là một xu hướng tất yếu của thế kỷ 21. Tại Phần Lan, những ngôi nhà 20 tầng ngoài hệ thống móng được xử lý bằng bê tông thì toàn bộ phần còn lại của tòa nhà được xây dựng bằng gỗ biến tính, công tác lắp ráp rất nhanh. Nhà gỗ cách nhiệt rất tốt, ít tổn hao về lò sưởi. 

Dân số thế giới và Việt Nam ngày một tăng lên, kéo theo đó là nhu cầu nhà ở, cơ sở hạ tầng cũng ngày càng tăng. Nếu tất cả các ngôi nhà đô thị đều xây dựng bằng bê tông và thép, quá trình biến đổi khí hậu sẽ diễn ra nhanh hơn. Chính vì thế, cần một giải pháp thay thế bền vững hơn. Và gỗ là vật liệu duy nhất nhiều và có thể tái sinh đáp ứng nhu cầu này. Vật liệu gỗ cần được tái sử dụng. Bà Lena PrippKovac, Giám đốc Phát triển bền vững Tập đoàn Inter IKEA, nêu quan điểm: Các nguyên liệu có thể tái tạo và tái chế là những điều kiện tiên quyết cho một xã hội tuần hoàn. Trong thế giới, với nguồn tài nguyên hạn chế, chúng tôi muốn rời bỏ mô hình một chiều “khai thác, sản xuất, bỏ đi” sang một hệ thống tuần hoàn nơi không có gì bị vứt đi và các sản phẩm cũ trở thành các nguồn nguyên liệu mới.

Khi nhu cầu sử dụng gỗ và sản phẩm gỗ tăng trong cuộc sống hàng ngày, điều quan trọng là người tiêu dùng cần đảm bảo gỗ được sử dụng là gỗ hợp pháp, và được khai thác từ các khu rừng được quản lý bền vững để giảm áp lực lên môi trường và bảo vệ diện tích rừng tự nhiên còn sót lại. Một vấn đề được nhiều người quan tâm đó là công nghệ, bởi  lẽ, môi trường, khí hậu tại Việt Nam dẫn đến vấn đề mối, mọt, cong vênh… điều này tác động rất lớn đến độ bền của ngôi nhà. Sử dụng gỗ thông, gỗ tần bì để xây dựng nhà cửa – một ý tưởng khá mới ở thị trường Việt Nam nhưng hoàn toàn có thể làm được nếu chúng ta đưa công nghệ biến tính vào sản xuất. Ông Thu chia sẻ, thực tế, việc xây dựng nhà bằng gỗ không có gì quá xa lạ ở Việt Nam. Nhưng quan niệm trước đây và bây giờ khác hẳn. Trước đây, nhiều gia đình sử dụng gỗ quý để xây dựng thì nay, các sản phẩm được sản xuất từ các nhà máy công nghiệp, có thể đại trà và phù hợp với cuộc sống hiện đại. Nhà bếp, nhà tắm đều có thể làm từ gỗ biến tính, kể cả sàn nhà tắm cũng có thể làm bằng gỗ này bởi tính năng của nó có thể chống được nước.

Sau nhiều năm hàng xuất khẩu, Pisico đang tìm cách phát triển thị trường nội địa. “Thị trường cho sản phẩm này vẫn chưa rộng mở, giá thành rất cao, chỉ những người có kinh tế và hiểu biết được rõ công năng của nó thì mới sử dụng là những rào cản không nhỏ như Pisico. Do là doanh nghiệp nhỏ vẫn phải “vừa đi vừa dò đường” nhưng nếu không tạo sự khác biệt sẽ khó có chỗ đứng trên thị trường”, ông Thu cho biết.

Nguyễn Hạnh (Gỗ Việt số 132, tháng 04/2021)